Excerpt: Voor het project Maagies & Vrouwlu en het Slavernijverleden van Drenthe
Onderzoeker Renske van Donk tussen de boeken

16 april 2024

Dit jaar zijn twee onderzoekers aangesteld bij het Drents Archief. Renske van Donk doet sinds februari onderzoek naar vrouwen in de collectie van het Drents Archief. Niek Hemmen begon vorige maand zijn onderzoek naar het Drentse slavernijverleden. 

Renske van Donk

Als onderdeel van het project ‘Maagies & Vrouwlu’ stelt Van Donk een rapport samen over het materiaal dat het Drents Archief bezit met betrekking tot vrouwen in de periode van 1880 tot 1980. In haar zoektocht in het archief richt ze zich niet alleen op het leven van dames uit hogere kringen of bekende vrouwen, maar gaat ze ook op zoek naar sporen van het alledaagse leven van ‘gewone’ vrouwen. Wie waren zij, waar hielden zij zich mee bezig en hoe geëmancipeerd waren zij? Daarnaast gaat ze een onderzoeksgids schrijven voor als je zelf onderzoek wil doen naar vrouwen in de collectie van het Drents Archief. Van Donk: “Voor zover ik weet bestaat er nog geen onderzoeksgids voor dit onderwerp, dat echt meer aandacht verdient. Het is een leuke en uitdagende klus en ik ben heel benieuwd wat het Drents Archief allemaal aan materiaal heeft liggen.”

Na het behalen van haar master Geschiedenis aan de Rijksuniversiteit van Groningen in 2020, richtte Van Donk haar onderzoek op de opvang en terugkeer van Joodse Groningers, wat resulteerde in een hoofdstuk in het boek ‘Lege Plekken: Groningen en zijn Joodse stadjers in en na de oorlog’. Het afgelopen anderhalf jaar werkte zij als waarnemend coördinator van de stichting Oorlogs- en Verzetscentrum Groningen.

Niek Hemmen

Niek gaat in onze bronnen op zoek naar sporen van de provincie Drenthe met het Nederlandse slavernijverleden. Hij stelt een onderzoekrapport hierover op. “De connecties kunnen verschillende vormen aannemen. Drenten maakten bijvoorbeeld in dienst van de VOC (Veerenigde Oost Indische Compagnie) of de WIC (West-Indische Compagnie) carrière overzee, waar veel slavernij plaatsvond. Sommigen wisten behoorlijk hierop te verdienen voor ze weer naar huis keerden. Anderen bleven juist thuis en vergaarden passief hun fortuin met aandelen in plantages. Ook zoek ik in de Drentse doop-, trouw- en begraafregisters naar aanwijzingen. Daarnaast ga ik kijken naar de eventuele slavernij-connecties van bijvoorbeeld de Maatschappij van Weldadigheid en de Molukse KNIL-militairen die in Drenthe zijn gevestigd en hun nakomelingen.”

Verder schrijft Niek een speciale onderzoeksgids voor wie zelf verder onderzoek wil doen in het Drents Archief naar sporen van het slavernijverleden. "Een onderbelichte bladzijde in de geschiedenis zoals deze is immers gebaat bij veel onderzoek. Met deze onderzoeksgids wil het Drents Archief de drempel verlagen om hiermee aan de slag te gaan.”

Voorafgaand aan het behalen van zijn master Geschiedenis aan de Rijksuniversiteit Groningen in 2020, werkte Niek in 2019 als student mee aan het onderzoek dat uiteindelijk leidde tot de gids 'Sporen van het Slavernijverleden in Fryslân'. In 2023 schreef hij samen met dr. Dienke Hondius de gids 'Kerk en Slavernijverleden'.

De bevindingen van de onderzoeken zullen de komende maanden gedeeld worden via de social media-kanalen van het Drents Archief.